Op woensdag 28 september was ik bij de aftrap van Waardevol Breda op het terrein van STEK. Een vierdaags evenement waarbij duurzaam ondernemen centraal staat en je op allerlei manieren inspiratie kunt opdoen over dit onderwerp. Ik zou wat foto’s maken en een stukje schrijven namens Breda Circulair, want die ochtend reikte Elisah Pals van Zero Waste Nederland onze circulaire (doorgeef)trofee uit aan Vermeulen Sloopwerken uit Breda.
Ik bleef nog wat langer ‘plakken’ onder de partytent. Enerzijds omdat de regen met bakken uit de lucht kwam en er maar geen eind aan leek te komen. Anderzijds omdat Elisah ook nog een toespraak hield over de circulaire economie en wat nu wél en niet circulair of duurzaam is. Daar bleef ik graag nog wat langer voor hangen. Nederland zou namelijk in 2050 volledig circulair moeten zijn, maar het is maar net wat je daar onder verstaat…
Is recyclen circulair?
Een vraag die Elisah stelde was: ‘is recyclen eigenlijk circulair?’. De een vindt van wel, de ander van niet. Steeds vaker zie je op shampooflessen en drankkartons staan: ‘recycled plastic’ of ‘recyclable plastic’. Ik erger me hier vaak aan, want het zegt namelijk precies niks. Slechts 15% van het correct gesorteerde plastic afval wordt gerecycled. De rest belandt dus nog steeds in verbrandingsovens of op vuilstorten. Misschien wat kort door de bocht, maar ik stel me altijd voor dat de fabrikant hiermee eigenlijk zegt: “hé, wij hebben ons best gedaan! Wat er daarna mee gebeurt is niet ons probleem”.
Hoe duurzaam is recyclen dan?
Ook daar valt over te twisten. Slechts enkele vragen die je kunt stellen zijn:
– Hoe milieuvriendelijk is het recyclingproces? Bijvoorbeeld: het mechanisch recyclen van plastic is minder belastend voor het milieu dan chemisch reinigen. En ook chemisch reinigen kent betere en slechtere varianten.
– Wat kost het recyclingproces aan energie? Er gaat namelijk ook veel plastic verloren in dit proces.
– Waar wordt het gerecyclede plastic voor gebruikt? Voor een wegwerpverpakking of artikel? Of voor een tuinmeubel dat 25 jaar meegaat? Plastic voor eenmalig gebruik vind ik per definitie niet duurzaam.
– Wat is de kwaliteit van het plastic na het recyclen? Vaak is deze na verwerking lager, waardoor het plastic poreus wordt en er micro-plasticdeeltjes vrijkomen.
Recyclen is op de ‘circulaire ladder’ zo ongeveer het minimale wat je aan duurzaamheid kunt doen als bedrijf. Natuurlijk is er nuance aan te brengen; wordt het materiaal meer of minder waard na recycling (upcycling of downcycling) en wat is de levensduur van het nieuwe product?
Wat is de circulaire ladder?
De circulaire ladder geeft 10 opties van wat je allemaal kunt doen met een product dat het einde van de levens- of gebruiksduur heeft bereikt en hoe duurzaam dat is. Zoals je ziet staat recycling pas op nummer 9, nét onder ‘Recover’, het verbranden van plasticafval voor energieopwekking. Eigenlijk is het alleen het uitstellen van verbranding. Het materiaal wordt nog één keer gebruikt voordat het uiteindelijk toch verbrand of afgestort wordt. Wil je een bedrijf of product beoordelen op duurzaamheid, vraag je dan eens af welke trede van de circulaire ladder van toepassing is.
– Heeft het bedrijf bijvoorbeeld een (gratis) reparatieservice? Trede 5 op de ladder.
– Is het product ontworpen om aan het eind van de levensduur gedemonteerd worden, waardoor componenten opnieuw gebruikt kunnen worden (bijvoorbeeld Fairphone)? Trede 3 op de ladder.
– Neemt het bedrijf producten aan het eind van de levensduur terug en verkoopt het deze vervolgens als refurbished? Trede 6 op de ladder.
– Verkoopt het bedrijf een product dat écht nodig en waardevol is? Want je kunt nog zo duurzaam produceren, het product dat níet gemaakt wordt, is nog altijd het duurzaamst. Kortom: ‘Refuse’ en ‘Reduce’ – trede 1 en 2 – blijven ontzettend belangrijk om ervoor te zorgen dat er niet nóg meer (nieuw) materiaal in de kringloop terechtkomt.
Hopelijk helpt dit inzicht je om te peilen hoe duurzaam jouw bedrijf bezig is, of om de meest duurzame leverancier of samenwerkingspartner te kiezen. Lees hier meer over verschillende typen bedrijven en hoe zij zich – terecht of onterecht – profileren op het gebied van duurzaamheid.
Ben jij duurzaam bezig, maar weet je niet hoe je je verhaal op de juiste manier de wereld in brengt? Stuur me een mailtje en ik bekijk graag hoe we dit samen voor elkaar kunnen krijgen!
Over Lorenza van Contexxt
"De mens is de eerste soort op aarde die het is ‘gelukt’ om invloed uit te oefenen op het klimaat. Helaas niet in positieve zin. Gelukkig zijn er steeds meer mensen en ook bedrijven die zich bewust zijn van hun impact op het milieu. Ze kiezen niet voor de makkelijkste weg, wachten niet tot wet- en regelgeving duurzaam gedrag afdwingt, maar zetten concrete stappen om zelf deel uit te maken van de verandering. Deze bedrijven wil ik graag helpen om hun duurzame missie te verwezenlijken, door zichtbaar te zijn. Woord voor woord vertel ik hun duurzame verhaal, in heldere taal."
